بررسی جنبه های کوتاه مدت و بلند مدت تابع مصرف جمعی در ایران به تفکیک شهری و روستایی، با استفاده از تحلیل همگرایی، آزمون ریشه واحد و مکانیزم تصحیح خطا

نقش رابطه کلیدی بین هزینه های مصرفی و درآمد که بنیانگذار مبانی نظری آن کینز می باشد بر همه آشکار است . از آنجا که در بسیاری از کشورها بیش از نیمی از تقاضای کل را هزینه های مصرفی خصوصی تشکیل می دهد، بنابراین شناخت و ساخت الگو برای این جزء از تقاضای کل مورد توجه بسیاری از اقتصاددانان قرار گرفته است . امروزه کشورهای در حال توسعه نیز، همانند دیگر کشورها به اهمیت شیوه های مختلف کنترل حجم تقاضای کل جامعه پی برده اند. بدیهی است که آشنایی با عوامل تعیین کننده مصرف یا اثر تغییرات کمی درآن معیارهای تصحیح کننده ای را در اختیار سیاستگذاران قرار می دهد. شناخت صحیح از تابع مصرف و برآورد میل نهایی به مصرف به سیاستگذاران کمک می کند تا ابزارهای صحیحی مقابله با مسایل اقتصادی نظیر تورم و رکورد بکاربرند. از طرف دیگر، از آنجایی که مجموع میل نهایی به مصرف و میل نهایی به پس انداز برابر با یک است میل نهایی به پس انداز را هم می توانیم بدست آوریم و در نهایت چون پس اندازها سرمایه گذاری می شوند می توان قسمتی از هزینه های سرمایه گذاری را هم محاسبه کرده در مطالعات اولیه مربوط به برآورد تابع مصرف جمعی در ایران میل نهایی به مصرف حداکثر 0.4 برآورد شده است که رقم معقولی به نظر نمی آید در مطالعات بعدی و جدیدتر سعی شده است با توجه به مشکلات مختلف نظیر روش محاسبه درآمد قابل تصرف و غیره میل نهایی به مصرف معقول تری محاسبه گردد که رقم بالاتری از 0.4 (72 درصد برای کوتاه مدت و 96 درصد برای مصرف بلند مدت) بدست آمده است .روشهای جدید اقتصاد سنجی نتایج جالبی را در اختیار ما قرار داده اند و این موضوع مسئله ایستا و ناایستا بودن سریها در مورد متغییرهاست . بدین شکل که اگر الگویی بدون توجه به اینکه سری زمانی مربوط به یک متغیر در بلند مدت ناایستاست برآورد شود، (البته مطالعات نشان داده اند که سری زمانی اکثر متغیرهای اقتصادی در بلند مدت ناایستا هستند) نتایج رگرسیون نتایج غلطی می باشند، که در اینجا می توا مشکل ایستابی را در صورت همگرا بودن سری های حل کرد. از طرف دیگر، اگر متغیرها به صورت همگرا باشند و بخواهیم از شکل تفاضل اول استفاده کنیم باز دچار مشکل خواهیم شد. لازم به ذکر است که مفاهیمی همچون سری زمانی همگرا، ایستابی و ناایستابی که در مقدمه آمده و یا خواهد آمد در متن اصلی رساله به طور کامل شرح داده خواهد شد. در این بررسی سعی شده است که با استفاده از آزمونهای ریشه واحد دیکی-فولر و تجزیه و تحلیل همگرایی و الگوسازی تصحیح خطا ایستابی و ناایستایی سری زمانی متغییرها مورد بررسی قرار گیرد و روشهای بهتری برای تخمین ارائه گردد. اگر آزمونهای مربوطه دال بر ناایستایی سری زمانی مصرف و درآمد باشند و از طرف دیگر مصرف و درآمد قابل تصرف همگرا باشند می توان با روشهای مربوطه ضرایب را برآورد کرد. و در نتیجه اثرات آن و همچنین اثر شوکهای آینده را با یک شبیه سازی بررسی کرد. در حقیقت ، بررسی ها بلند مدت و کوتاه مدت رابطه بین مصرف و درآمد قابل تصرف مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت .